Over diversiteit & inclusiviteit op de werkvloer
Ik weet nog goed dat ik een teamsessie gaf in een bedrijf waar de communicatie… laten we zeggen… uitdagend was. Bij binnenkomst viel het me al op: de marketing zat in één hoek, de klantenservice in de andere. En ergens achterin zat iemand met noise cancelling koptelefoon – type ‘ik doe m’n werk en laat me met rust’.
Toen ik vroeg: “Wat maakt jullie team zo sterk?”, werd het ijzig stil.
Eén iemand mompelde: “Tja… we zijn wel heel verschillend.”
En toen kwam het: “Maar dat maakt het samenwerken soms wel lastig.”
BINGO. Daar zat ‘ie.
Het ongemak dat veel teams voelen als het gaat om diversiteit en inclusiviteit.
Wat is diversiteit en inclusiviteit eigenlijk?
Heel simpel gezegd:
- Diversiteit = de mix
- Inclusiviteit = of die mix ook mee mag doen
Denk aan verschillen in leeftijd, gender, achtergrond, cultuur, neurodiversiteit, karakter, manier van communiceren, tempo van werken… en ga zo maar door. En dan is de grote vraag:
Is er plek voor al die verschillen in jouw team? Of wordt er vooral geprobeerd om iedereen in hetzelfde malletje te duwen?
Voorbeelden van verschillen op de werkvloer
💡 De doener vs. de denker
De één springt meteen op actie, de ander wil eerst nadenken. Ruzie gegarandeerd… tenzij je elkaars werkwijze leert begrijpen.
💡 De prater vs. de introvert
Die ene collega die áltijd iets zegt in meetings vs. degene die eerst moet nadenken voor hij iets deelt. Als je dat niet snapt, denk je al snel: “Zij is passief.”
💡 De directe Nederlander vs. de collega met een andere culturele achtergrond
Wat voor jou duidelijkheid is (“Nou, dat is gewoon slecht gedaan”) is voor de ander bot of kwetsend.
En zo zijn er nog duizend combinaties te bedenken.
Diversiteit vraagt om nieuwsgierigheid
Want wat we vaak doen bij verschil, is oordelen. We noemen het lastig. Vreemd. Inefficiënt.
Maar wat als je het gaat zien als kans? Als aanvulling?
Zoals ik in mijn boek schrijf: “Gedrag komt ergens vandaan.”
En dus ook die manier van werken, dat stille gedrag, dat terugtrekken, of dat extraverte gedoe van je collega.
Een anekdote van mezelf
Ik werkte ooit met een team waarin één medewerker altijd stil was in vergaderingen. De rest vond haar niet betrokken.
“Ze is zo afstandelijk.”
“Je weet nooit wat ze denkt.”
Toen ik in een 1-op-1 met haar sprak, bleek ze super analytisch. Ze luisterde alles, dacht goed na, en kwam ná de meeting met briljante oplossingen. Maar ja… niemand vroeg haar ooit om haar visie.
Sindsdien ben ik fan van het principe: vraag het ook eens aan de stillen.
Diversiteit zit niet alleen in uiterlijk of afkomst – het zit ook in denken, voelen en reageren.
Tips om verschillen te benutten in plaats van te bevechten
- Doe eens een ‘ik ook’-oefening
Laat teamleden één voor één iets delen wat uniek aan hen is. Denk aan: “Ik hou niet van smalltalk” of “Ik werk het liefst in stilte”. De rest stapt naar voren als ze zich erin herkennen. Werkt verbindend én je leert je collega’s beter kennen. - Check je aannames
Denk je: “Hij wil nooit samenwerken”? Vraag het dan. Misschien is hij juist onzeker. - Vier de verschillen
Hang een bord op in de kantine met “Wat maakt jou uniek in dit team?” Laat mensen iets opschrijven. Grote kans dat je ineens trots wordt op jullie verschillen. - Maak inclusie een onderwerp
Wacht niet tot het wringt. Plan eens een teamoverleg waarin je het hebt over: “Wat hebben wij nodig om ons allemaal gehoord te voelen?” Klinkt misschien wat soft – maar levert keiharde winst op in samenwerking.
Tot slot
Diversiteit en inclusie zijn geen vinkjes op een beleidsplan. Het zijn keuzes die je elke dag maakt.
Laat je oordeel thuis, stel je nieuwsgierig op en vraag je af:
Wat zie ik over het hoofd als ik alleen kijk naar wat op mij lijkt?
Want anders is niet raar. Anders is waardevol.
– Joske Kuut
